ΟΙ ΡΑΣΟΦΟΡΟΙ

ΟΙ ΡΑΣΟΦΟΡΟΙ

Τα βάλατε ποτέ με τους παπάδες; Σας ήρθε ποτέ η επιθυμία να τους πιάσετε από τα γένια και να τους τα ξεριζώσετε; Εμένα ναι, αρκετές φορές. Όχι γιατί είμαι πολέμιος της εκκλησίας, απεναντίας μάλιστα, δηλώνω πιστός μέχρι κόκαλο. Ούτε ακολουθώ την πεπατημένη γραμμή του να σχολιάζω τις παραβατικές τους πράξεις, γιατί απλούστατα, άνθρωποι είναι κι αυτοί με αδυναμίες κι ελαττώματα. Ε! Τότε τι θέλεις να μας πεις;

Εμένα, η δική μου η ένσταση, είναι σε θέματα πίστης. Εδώ δεν χωρά ανθρώπινο λάθος. Ανέλαβες το πηδάλιο να οδηγήσεις τον κόσμο στο δρόμο του θεού και πρέπει να το κάνεις σωστά. Το πώς γίνεται αυτό; Έχεις ένα εκατομμύριο πηγές για να το τελειοποιήσεις, με πρώτη απ’ όλες, το λόγο του θεού. Τι χρεία έχουμε μαρτύρων λοιπόν. Κι όμως, παρατηρώντας πολλές φορές τον τρόπο που αντιμετώπιζαν, από θεολογικής άποψης και θα σας εξηγήσω παρακάτω τι εννοώ, προσωπικές μου περιπτώσεις, ή άλλες διαφόρων γνωστών μου προσώπων, έφτασα να πω, «ή στραβός είναι ο γιαλός, ή στραβά αρμενίζουμε».

Ας το κάνουμε επιτέλους πιο συγκεκριμένο. Τι είναι αυτό λοιπόν που εμένα μου ξινίζει και με κάνει μέχρι και να εξοργίζομαι. Αυτό δεν αναπτύσσεται με μια λέξη. Γιαυτό επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω περισσότερες. Πασχίζω μέρες να βρω τις πιο κατάλληλες για να αποδώσω του λόγου το αληθές, αλλά και να μη αφήσω ερωτηματικά για το αν εξετάζω το θέμα με τον δέοντα σεβασμό. Κοντολογίς θα έλεγα το εξής. Μετά απ’ όσα διδάχτηκα κι απ’ όσα ο ίδιος μελέτησα μέχρι σήμερα που είμαι 60 χρονών, μέσα στο σώμα της εκκλησίας για την πίστη μου, ακλόνητη είναι η πεποίθηση και η διαπίστωση πως η θεμελιώδης αξία του Χριστιανισμού, είναι η Αγάπη. Συνειρμικά με βάση αυτόν τον πυλώνα, μπορείς να πεις πως η ζωή είναι Ελπίδα, Αισιοδοξία, Χαρά. Άλλωστε αυτό ήρθε ο Κύριος με την ενσάρκωσή του να μας χαρίσει, τη λύτρωση. Να μας απαλλάξει δηλαδή από τα δεσμά του κακού και να μας καταστήσει ελεύθερους για να χαρούμε τη ζωή. Με άλλα λόγια μας έδειξε το τι θα πει πραγματική ζωή, όμορφη, ευχάριστη, ευτυχισμένη, χαρά θεού που λένε και οι απλοί άνθρωποι.

Στον αντίποδα τώρα αυτής της αίσθησης, διαπιστώνω πολλάκις, κι αυτή είναι η βασική μου ένσταση όπως σας είπα στην αρχή, πως πολλοί ιερείς, έρχονται να μου κλονίσουν αυτή τη χαρά, περνώντας μου, σίγουρα άθελα τους ίσως, μια αίσθηση μιζέριας, μια τάση που μυρίζει ΡΑΓΙΑΔΙΣΜΟ. Ναι αυτή τη λέξη διάλεξα για ν’ αποδώσω πιο πιστά την ένστασή μου. Συχνά πυκνά αντιλαμβάνομαι να μου μιλούν για έναν θεό τιμωρό, ο οποίος επειδή τα πάντα ορά, επικρέμεται επί της κεφαλής μου η δαμόκλειος σπάθη. Σίγουρα η αναξιότητα μου δεν τηρεί κατά γράμμα το λόγο του θεού. Αυτό όμως δεν πρέπει να με κάνει να βρίσκομαι σε μια συνεχή πορεία αυτομαστιγόματος θα έλεγα, για να κερδίσω το έλεος.

Καλά ως εδώ δεν έχω και πολλά περιθώρια να αντιτάξω. Πιστεύω κι εγώ πως ο λόγος του θεού δεν χωρά εκπτώσεις και προσωπικές επιλογές. Η αμαρτία είναι αμαρτία αλλά ο τρόπος της συγχώρεσης δεν είναι πάντα μέσω της υποταγής και της ταπείνωσης. Επιτρέψτε μου να σας θυμίσω πόσες και πόσες φορές ο Χριστός, δεν απήλλαξε αμαρτωλούς, χωρίς να τους ζητήσει ανταπόδοση. Χωρίς να τους επιβάλει κανόνες και μετάνοιες άσκησης. Χωρίς να τους ζητήσει να υποτάξουν το Εγώ τους. Τους έλεγε απλά, «η πίστης σου σ’ έσωκε σε»

Στον αντίποδα αυτής της Αγάπης, βλέπεις σήμερα τους ταγούς της εκκλησίας μας, να ρέπουν σ’ ένα αυτομαστίγωμα, ή σε μια οσφιοκαμψία. Ποτέ δεν σου δείχνουν την πόρτα της διεξόδου αλλά, σου προτείνουν να σκύψεις το κεφάλι και να κάνεις υπομονή. Η Λέξη ψωμοτύρι στα χείλη των περισσότερων ιερέων. Υπομονή, μοιρολατρία και κανόνες προσαρμογής. Διάβασμα, μετάνοια, προσευχή, και ξανά υπομονή. Με λίγα λόγια θα πρέπει ο ίδιος ο Χριστιανός να βρει το δρόμο για την πηγή. Το δρόμο της επιστροφής. Εγώ εδώ αναρωτιέμαι, μα αν ήταν δυνατόν ό άνθρωπος να είχε τον τρόπο να σωθεί, δεν θα είχε πάθει αυτό που έπαθε. Πολλές φορές καταλήγουμε στην πόρτα του ιερέα, όχι για αμαρτίες που διαπράξαμε εμείς, αντίθετα. Είναι άπειρες οι φορές που ο Χριστιανός είναι απλά ένα θύμα. Ένα θύμα που οι επιπτώσεις απ’ όσα έπαθε στη ζωή, τον τσάκισαν. Τότε το άτομο δεν θέλει νηστείες και προσευχές. Δεν θέλει νυχτερινές γονυκλισίες. Ίσως πρέπουν κι αυτά, μα πάνω απ’ όλα θέλει ελπίδα, φως, διέξοδο. Πρέπει εδώ να του δείξουμε την άκρη του τούνελ. Ποιος το κάνει αυτό σήμερα; Κανείς. Αντί αυτού ακούμε, υπομονή, ο θεός είναι μεγάλος, μπόρα είναι θα περάσει. Πως θα περάσει κανείς δεν του λέει. Μπορεί ένα τσακισμένο καράβι να βρει στεριά ακόμα κι αν κόπασε η τρικυμία; Είναι ηλίου φαεινότερο ότι δεν μπορεί. Έτσι κι ο λαβωμένος από τη ζωή άνθρωπος, δεν έχει τη δύναμη να βρει το δρόμο του, γιατί οι λαβωματιές του ποτέ δεν θα του το επιτρέψουν.

Πρόσφατα ζήτησα κι εγώ τη συνδρομή του Κυρίου κάτω από το πετραχήλι του ιερέα, μετά από αλλεπάλληλα χαστούκια της μοίρας μου που με κατάντησαν ράκος σωστό. Στο τέλος, πήρα πέντε-έξη οδηγίες από τις γνωστές και γύρισα σπίτι μου. Φυσικό ήταν να μην είχα τη δύναμη να εφαρμόσω ούτε μισή από αυτές κι επανήλθα κλαίγοντας μετά από λίγο καιρό, σε χειρότερη ψυχολογική κατάπτωση από την πρώτη φορά. Κυνικά και με τον στόμφο του αλάθητου ο ιερέας μου ανακοίνωσε πως λυπάται πολύ, αλλά δεν μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο. Δηλαδή το κάτι περισσότερο από εδώ και πέρα, αφήνει ο εκπρόσωπος της εκκλησίας να το αναλάβει ο διάβολος και η κακιά στιγμή. Εδώ ο εκπρόσωπος της εκκλησίας έχει τεράστια ευθύνη. Αφήνει μια λαβωμένη ψυχή, να την κατασπαράξουν τα όρνεα; Αφήνει όπως λένε μια ψυχή να χαθεί; Και το έχει το δικαίωμα αυτό; Σε καμία των περιπτώσεων. Εδώ ο ιερέας διαπράττει το έσχατο αμάρτημα. Κι όμως σε πείσμα της λογικής εδώ είναι που τις περισσότερες φορές είναι σκληροί και κυνικοί. Συνήθως αντιλέγουν με τη φράση «Αφού δεν θέλει κανείς από μόνος του να σωθεί, ας επιλέξει όποιον δρόμο διάλεξε μόνος του». Λάθος.

Γιατί συμβαίνει όμως αυτό; Γιατί τόση σκληρότητα; Εγώ προσωπικά, χωρίς να διεκδικώ το αλάθητο του Πάπα, θα προσπαθήσω να προσεγγίσω το θέμα, δίνοντας μια δυο ερμηνείες.

Θα έχετε όλοι παρατηρήσει, τουλάχιστον στις μέρες μας, πως γύρω από κάθε εκκλησία, υπάρχουν και λειτουργούν, διάφορα πολιτιστικά κέντρα. Μόνιμοι θαμώνες αυτών των κέντρων, είναι άτομα, αυτά που ο λαός μας συνήθως αποκαλεί «θρησκόληπτα» «θεούσες» «μεγαλοσταυρίτες». Παρ’ ότι όλοι αυτοί λειτουργούν εν δικαία και αγαθή πρόθεση, αποτελούν ένα είδος αυλής, που δεν διείδε ποτέ κανείς με καλό μάτι, όπου κι αν εμφανίζεται. Αυτοί οι πιστοί, παίζουν το ρόλο του αυλοκόλακα. Μεταμορφώνονται σ’ ένα είδος χειροκροτητή του ιερέα, υπερτιμώντας πολλές φορές τις πραγματικές του ικανότητες. Λόγω του ότι πρέπει να παραδεχθούμε πως αυτοί, σε σχέση με το υπόλοιπο Χριστεπώνυμο πλήρωμα,  ακολουθούν πιο ευλαβικά τους τύπους και τους κανόνες της εκκλησίας, αποτελούν, υποθέτω εγώ, ένα παράδειγμα στα μάτια του ιερέα, για το πως μπορεί να είναι ο καλός Χριστιανός, και τους έχει κατά νου όταν ακούει τις ανομίες των άλλων. Αυτή η νέας μορφή «εκκλησία της αγάπης» υποκατάστατο αυτής της πρώτης εκκλησίας των πρώτων Χριστιανικών χρόνων, μάλλον γκετοποιεί κι αποξενώνει και τους πιστούς που συμμετέχουν, αλλά και τον ιερέα που προΐσταται. Είναι οι μικροί παράδεισοι που αν δεν δεχθείς να προσεγγίσεις, αρχίζεις να θεωρείσαι κάτι άλλο για αυτούς, κάτι σαν guest star. Έτσι σιγά σιγά ο ιερέας, χάνει την επαφή του με τον έξω κόσμο κι έχει ψευδή εικόνα για το πώς ζει ένας μέσος Χριστιανός στο σπίτι του. Πολλοί από τους παροικούντες αυτά τα πνευματικά κέντρα, είναι οι ίδιοι φύση και θέση, τύποι ραγιάδες κι μονίμως αυτομαστιγούμενοι. Δεν έχουν και δεν μοιάζουν με κανένα στο τρόπο διαβίωσης. Είναι συνήθως οι ίδιοι μίζεροι κι υποτακτικοί. Αρνήθηκαν από νωρίς το νόημα της ζωής και βάλθηκαν να περιμένουν τον παράδεισο από τα είκοσι τους χρόνια. Δικαίωμά τους, μα βλέπω να λειτουργούν ως πρόσχωμα για τους ιερείς για να μπορούν εύκολα να κατατάξουν όλους τους άλλους σε μιαν άλλη κατηγορία Χριστιανών, λιγότερο καλής, στους οποίους δεν πρέπει ο οίκτος και η συγχώρεση.  

Μια άλλη αιτία που αξίζει να δούμε, είναι και η έλλειψη παιδείας και μόρφωσης σε μεγάλη μερίδα του κλήρου μας. Δαιμονοποιούμε ότι δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε. Φοβούνται οι ιερείς μας να ανάψουν το πράσινο φως της ζωής, μήπως μέσα στις απολαύσεις της ελλοχεύουν αμαρτίες. Αρνούνται το σήμερα και την εξέλιξη επειδή νομίζουν ότι δεν συνάδει με το φρόνημα των χριστιανών. Δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη γιατί δεν είναι σε θέση μέσα από αυτή λόγω έλλειψης παιδείας, να ξεχωρίσουν την ήρα από το σιτάρι. Κι όσοι ενστερνίστηκαν τη νέα εποχή, κολυμπούν μαζί με τα πάθη της στο πουθενά.

Αυτοί οι τελευταίοι που ανάφερα, είναι η χειρότερη περίπτωση καθοδηγητών της πίστης μας. Από διαφορετική σκοπιά και διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων, φτάνουν κι αυτοί στο ίδιο σημείο απ΄ όπου ξεκινά ο προβληματισμός μου. Προσπαθώντας ίσως να καλύψουν τις δικές τους πομπές και αμαρτίες. Επειδή οι ίδιοι έχουν καταπιεί μέχρι το κόκαλο τον σύγχρονο τρόπο ζωής, αφήνουν σχεδόν κάτω από τα μουστάκια τους, τους πιστούς ( εκούσια ή ακούσια) να διαπράττουν κάθε είδους άδικες πράξεις που ευτελίζουν τις αξίες της πίστης μας. Για να είναι αρεστοί στο κοινό, ξεχνούν να ξαναβάλουν επί τάπητος το λόγο του θεού. Εξομολογούν και κοινωνούν πιστούς που θεός είδε αν εφαρμόζουν απλά τις δέκα εντολές. Ποιους πιστούς όμως. Αυτούς που αποτελούν την κουστωδία τους. Αυτούς που μαζί τους, ζει ο ίδιος και μακροημερεύει όχι σαν πνευματικός άνθρωπος αλλά σαν κοινός θνητός. Το ίδιο δεν έκανε άλλωστε και ο κακός ο λύκος, ο οποίος μεταμφιέστηκε σε γιαγιά για να μην γίνει αντιληπτός. Είπαμε όμως πως εμένα δεν με αφορούν τα έργα και οι ημέρες ενός ιερέα, αλλά το θεολογικό μέρος κι αυτό νομίζω πως ήδη περιγράφηκε. Ανακεφαλαιώνοντας διαπιστώνουμε κι εδώ, λόγω της κακής διαπαιδαγώγησης των ιερέων ο λόγος του Κυρίου δεν αντανακλάτε πλέον από το χαρακτήρα και την συμπεριφορά του κληρικού. Ο εκκλησιασμός της Κυριακής δεν νομίζω πως είναι αρκετός να τον διδάξει. Ο πιστός στηρίζεται στα όσα έμαθε, αν έμαθε ποτέ, από το σχολείο. Κι έτσι η εκκλησία μας πορεύεται αμέριμνη, χωρίς να δείχνει να νοιάζεται ποιος πιστεύει και τι πιστεύει. Ποιος αδικεί και ποιος αγαπά. Και μέσα από αυτόν το φαύλο κύκλο, απογοητεύεται από αυτή τη μίζερη κατάσταση κι απομακρύνεται φτάνοντας αρκετές φορές να λέει « ο θεός να σε φυλάει από τέτοιου είδους χριστιανούς» Τελικά ή θα πρέπει να αποδεχθείς αυτή την κακομοιριά και την κατάντια στους κόλπους της εκκλησίας, ή να πάρεις των ομματιών σου και να τρέξεις μακριά.

Δεν είναι τυχαίο γιατί απέχει παρασάγγας το επίπεδο και οι ιδεολογικές διαφορές μεταξύ μεγάλων στην ηλικία ιερέων, με τη νέα γενιά. Ο γέροντας Παϊσιος αλλά και ο πατέρας Κοσμάς ο Αιτωλός απ’ όσα ξέρω, όργωσαν πόλεις και χωριά για να βρεθούν κοντά στον άνθρωπο. Γι αυτό και μπόρεσαν να μας αφήσουν παρακαταθήκη τις πανάξιες κι ανθρώπινες διδαχές τους. Εκεί θα βρεις το πραγματικό νόημα της ζωής. Ζωή κι όχι ραγιαδισμό. Ψηλά το κεφάλι και χαρά. Ευτυχία και μακροημέρευση. Αυτό θα πει ζωή. Αυτή τη ζωή θέλει ο Κύριος και θεός μας να βιώσουμε. Γιατί ζωή σημαίνει Αγάπη, Ελπίδα, Αισιοδοξία, Χαρά. Κάνουν καλά οι Ευαγγελιστές της Αμερικής (αν δεν κάνω λάθος) τις Κυριακές τραγουδούν, χορεύουν, χαίρονται όλοι μαζί. Εμείς μείναμε μες την κακομοιριά.

Αφιερωμένο στη φίλη μου Την Ξένια

Σεπτέμβριος 2012