Τραγωδία

Τραγωδία  (άρθρο)

Έχω τη διαίσθηση, η οποία κάθε μέρα που περνάει εδραιώνεται όλο και περισσότερο, πως οι καιροί που ζούμε στην Ελλάδα μας, εκτός του ότι η πορεία της μοιάζει να οδηγείται από το κακό στο χειρότερο, μάλλον βιώνουμε καταστάσεις που για τους ιστορικούς του μέλλοντος νομίζω πως θα ορισθούν ως ορόσημο και αφετηρία για μελέτες, λόγω της σοβαρότητας των.

Από την ίδρυση του κράτους, μετά την απελευθέρωση, είναι η πρώτη φορά που σήμερα, κανένας δείκτης δεν δείχνει πορεία ανοδική. Περάσαμε καταστροφές και συμφορές αλλά ποτέ δεν χάσαμε την ελπίδα. Πάντα μας ενδυνάμωνε αυτή η ιδέα, ότι δηλαδή ότι κι αν γίνει στο τέλος θα τα καταφέρουμε και τα καταφέρναμε. Αφομοιώσαμε ως έθνος τον ορυμαγδό από την καταστροφή της Σμύρνης και επουλώσαμε τις πληγές που μας δημιούργησε. Βγήκαμε νικητές και μάλιστα με πολλαπλά ωφέλει από τους Βαλκανικούς πολέμους. Ακόμα κι από το τριπλό κακό που μας βρήκε, Κατοχή-Εμφύλιος-Χούντα, δείξαμε αντοχές και γιορτάσαμε το 1974 την επανίδρυση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Εδώ κάθε άλλη χώρα θα χτυπούσε διάλυση αλλά δόξα τω θεό δεν γυρίσαμε πίσω. Τραβήξαμε μπροστά.

Αναρωτιέμαι, σήμερα, μπορεί να ισχυριστεί κανείς πως η πορεία της Ελλάδος έχει ως σήμα κατεύθυνσης το ΜΠΡΟΣΤΑ; Μάλλον θα θέλει να κρυφτεί πίσω από το δάκτυλο του. Δεν καταλαβαίνω για ποιόν ανεξήγητο λόγο αυτός ο λαός καμώνεται πως δεν γνωρίζει ότι το καράβι που λέγεται ΕΛΛΑΣ πλησιάζει να περάσει από το κανάλι της σκύλας και της Χάρυβδης. Τι το πλησιάζει λέω, το διαπλέει ήδη. Παρ’ όλα αυτά, άκρα του τάφου σιωπή. Άρχισαν και οι αναλυτές πια να το ψηλαφίζουν χωρίς όμως να προχωρούν σε κάποια εμβάθυνση του φαινομένου, λες και θέλουν να συμμετέχουν κι αυτοί σ’ αυτή τη σιωπή που μας κυρίευσε ως έθνος και μούδιασε τη σκέψη μας.

Στο κείμενο αυτό δεν σκοπεύω να γράψω διατριβή περί των αιτίων αυτής της συμπεριφοράς. Μια απλή καταγραφή επιθυμώ, με την υπερφίαλη ελπίδα να προβληματίσω αναγνώστες. Θα μπω όμως στο πειρασμό να αναφέρω ένα τουλάχιστον παράγοντα που πιθανά να δίνει μια ερμηνεία. Μοιάζουμε να νοιώθουμε συνυπεύθυνοι, στο μέτρο που μας αναλογεί, για τις αποφάσεις μας. Για τη στήριξη που παρείχαμε στα διάφορα πολιτικά κόμματα, εμφορούμενοι από ιδέες που αποδείχθηκαν φρούδες ή καθαρά από ιδιοτέλεια. Αφού ήπιαμε τον καφέ μας στα πράσινα και τα μπλε τα καφενεία, αποστασιοποιηθήκαμε ξαφνικά και καμωνόμαστε σαν τον έφηβο που προσπαθεί να κρύψει το σπυράκι της εφηβείας. Γκοτζάμ λαός, δεν είδε κανείς για το που τραβάμε; Γιατί ν’ ανοίξουμε τα στραβά μας; Περί του αντιθέτου μάλλον πασχίζαμε. Τα προσωπικά μας συμφέροντα τα τάξαμε πάνω απ’ όλα. Εμείς πωλούσαμε την ψήφο μας για έναν διορισμό και οι πολιτικοί πωλούσαν την Ελλάδα για να εδραιώνονται στην καρέκλα της εξουσίας. Οι λεπτομέρειες δεν είναι απαραίτητες. Όλοι τις γνωρίζουμε. Έλα όμως που ήρθε η ώρα της λυπητερής που λένε οι μάγκες. Ο λογαριασμός πρέπει τώρα να πληρωθεί. Το κακό όμως είναι που ξοδέψαμε περισσότερα από όσα έπρεπε. Άρα η κριτική πρέπει να αρχίζει από τον εαυτό μας. Αφού όμως είμαστε ψωροπερήφανοι, δεν καταδεχόμαστε να το παραδεχτούμε. Και τι κάνουμε; Σιωπούμε. Και σαν γνήσιοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων που σπούδασαν την αρχαία τραγωδία, αναζητούμε τον από μηχανής θεό, το θεϊκό πρόσωπο που εμφανίζεται στο τέλος του έργου, προκειμένου να δώσει λύση στο αδιέξοδο στο οποίο έχει οδηγηθεί η δράση για να προκύψει τελικά η έξοδος.

Θα προκύψει τελικά; Πολύ αμφιβάλω. Διότι δεν χρειάζεται να έχει σπουδάσει κανείς οικονομικά για να προβλέψει και να πει ότι το πρόσημο είναι αρκούντως αρνητικό. Αλλά δεν φτάνει μόνο τούτο. Από τις πληγές του Φαραώ που μας έχουν πλήξει, αιωρείται πάνω από τα κεφάλια μας και η παντελής έλλειψη οργάνωσης του κράτους που το καθιστά ανίκανο να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα, για να μην πω και για μια άλλη μεγάλη πληγή, αυτή που δεν αξιώθηκε ποτέ αυτή η χώρα να την κυβερνήσουν ηγέτες άξιοι της ιστορίας της κι αρκέστηκε να χρήζει ως εθνάρχες ασήμαντες προσωπικότητες.

Κατά την ταπεινή μου άποψη, ζούμε τα χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου. Στις αρχαίες τραγωδίες που προαναφέραμε οι πρωταγωνιστές θρηνούσαν κι ο χορός που εκπροσωπούσε το κοινό αίσθημα έπαιρνε θέση για τη δικαίωση. Σήμερα κανένας παραλληλισμός δεν μπορεί να γίνει με την αρχαία τραγωδία. Είμαστε πια μια σκέτη τραγωδία.

Μη συμφωνήσετε μαζί μου, δεν είναι υποχρεωτικό. Ούτε κι εγώ μπορώ να πω αργότερα ότι σας τα ‘λεγα αλλά δεν με ακούγατε. Ποιος είμαι εγώ άλλωστε. Πρέπει όμως να μιλάμε. Πρέπει να βγούμε από τη χαύνωση. Να πάψουμε να κηρύττουμε επαναστάσεις από τον καναπέ. Να αφήσουμε τα like στα κινητά μας. Πρέπει επιτέλους να μάθουμε να ψυλλιαζόμαστε τι μας λένε γιατί το λένε και τι πραγματικά θέλουν από εμάς και ξέρετε γιατί. Για να μη βρουν δικαίωση τα λόγια του ποιητή που λέει ‘’Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί’’

Μαντζούρης Κων/νος

Νοέμβριος 2015