Αρθρο
Όποιος δεν
έχει σκοτώσει ή δεν έχει ληστέψει το σπίτι του γείτονα ή γενικά δεν έχει κάνει
φυλακή, είναι εξ ορισμού ένας απλός κι άκακος ανθρωπάκος. Συνήθως όποιος διατείνεται
πως δεν έχει πειράξει ποτέ και κανέναν στη ζωή του, διεκδικεί a priori μια θέση
στο πάνθεον των καλών ανθρώπων. Ειδικά αυτό το «δεν έχω πειράξει ποτέ κανέναν»
όλοι όσοι το επικαλούνται πιστεύουν πως δικαιούνται αυτόματα και το διαβατήριο
για να περάσουν στην κατηγορία των ευυπόληπτων πολιτών που «εν είδαν ότι ουδέν
είδαν» κι εγώ θα συμπληρώσω πως, έτσι είναι επειδή έτσι αυτοί νομίζουν.
Κι όμως
πολλούς τέτοιους ανθρώπους, εγώ τους έχω δει και να αδικούν και να προξενούν
πόνο στον συνάνθρωπό τους, αλλά και να καταστρατηγούν βασικές έννοιες
δημοκρατίας, ανθρωπιάς, πολιτισμού. Αλλά δεν το αντιλαμβάνονται. Ας δούμε ένα
παράδειγμα.
Σε φιλική
συντροφιά γίνεται λόγος για την πολιτική κατάσταση. Πολύ γρήγορα η συζήτηση
πήρε φωτιά κι ο λόγος ήταν πως ένας από την παρέα, δεν έλεγε με τίποτα να
καταλάβει, πως τα επιχειρήματά του δεν έπειθαν την ομήγυρη. Αυτός όμως για να
τα καταφέρει, άρχισε να χρησιμοποιεί υβριστικές εκφράσεις και λόγια που
απαξίωναν όχι μόνο τις απόψεις των άλλων συνομιλητών, αλλά επιχειρείτο ευθεία
αντιπαράθεση στην προσωπικότητα του άλλου ατόμου και σημειώστε πως όλοι μεταξύ
τους ήταν φίλοι. Κι όταν αργότερα ρωτήθηκε αν πιστεύει ακόμα πως καλώς έπραξε,
είπε πως έτσι έπρεπε να γίνει, γιατί έπρεπε να υπερασπιστεί τις απόψεις του κι
όποιος θύμωσε, ξυδάκι για να του περάσει.
Έχετε διανοηθεί
πόσες φορές αγνοούμε κανόνες και καθωσπρεπισμούς. Πόσες φορές καταπατούμε αξίες
που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της πολιτισμένης κοινωνίας μας, μόνο και
μόνο γιατί εμείς, έχουμε διαφορετική αντίληψη για τα πράγματα. Οι νόμοι μιας
κοινωνίας, γραπτοί ή άγραφοι, πρέπει, κατά την άποψη μου, εφ όσων θεσπίστηκαν,
να τυγχάνουν σεβασμού, ακόμα κι αν δεν ανταποκρίνονται στα δικά μας πιστεύω. Άλλωστε,
τέτοιοι κανόνες μοιάζουν σχεδόν θεόπνευστοι γιατί προέρχονται από το
καταστάλαγμα πολιτισμικών αξιών χιλιάδων ετών κι είναι άτοπο να προσπαθεί να αμφισβητήσει
κανείς εν τη ρύμη του λόγου τέτοιες αξίες. Δεν μπορείς παραδείγματος χάριν, να επιχειρείς
σ’ έναν συνομιλητή σου να τον πείσεις πως η έννοια του θεού είναι μια ουτοπία,
όταν το άτομο που έχεις μπροστά σου ανήκει, ενσυνείδητα στο 95% του πληθυσμού
που γαλουχήθηκε με την πίστη στον Χριστιανισμό. Δεν μπορείς να προσπαθείς να μεταπείσεις
ένα άτομο που πιστεύει πως θεματοφύλακας της κοινωνίας είναι μόνο το
δημοκρατικό πολίτευμα κι εσύ να του μιλάς για φασιστικά πολιτεύματα που αν μη
τι άλλο ιστορικά έχουν αιματοκυλήσει τον πλανήτη μας.
Μη νομίζεται
όμως ότι τέτοιες φασιστικές συμπεριφορές απαντώνται μόνο σε λεκτικό επίπεδο. Η
καθημερινότητά μας είναι πλούσια από κινήσεις μας, πράξεις και συμπεριφορές που
αφήνουν στον συνάνθρωπό μας σημάδια απογοήτευσης, πίκρα και πόνο, ένεκα του
δικού μας αυταρχισμού, (για να μην τον αποκαλούμε πάντα φασισμό). Μιλήσαμε πιο
πάνω για τους γραπτούς και άγραφους νόμους που διέπουν την κοινωνία μας. Χωρίς
αυτούς ο πολίτης που ζει μέσα σ΄αυτή ασφυκτιά, δεσμεύεται, αδικείται,
καταπιέζεται, υπερσκελίζεται το δίκαιο του από το δίκαιο κάποιου άλλου κι
νοιώθει εν τέλει ως πολίτης Β κατηγορίας κι όλα αυτά γιατί κάποιοι
καταστρατηγούν αυτούς του κανόνες, χωρίς να μας λογαριάσουν χωρίς να μας
ρωτήσουν, χωρίς να μας λυπηθούν, χωρίς έλεος, χωρίς δημοκρατική ευαισθησία. Τα
παραδείγματα χιλιάδες. Δεν θα εξετάσουμε επί του προκειμένου τις φασίζουσες
νοοτροπίες υψηλά ιστάμενων προσώπων ή και της ίδιας της πολιτείας ακόμα. Θέλω
να σταθώ περισσότερο και να μιλήσω για μας τους καθημερινούς ανθρώπους που η
συμπεριφορά μας βρίθει περιστατικών και νοοτροπίας που έχουν αν όχι στην
κυριολεξία, ψήγματα φασισμού.
Ας μην
κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Καθημερινά δίπλα μας βιώνουμε τέτοιες
συμπεριφορές. Μουντζώνουμε στο δρόμο όποιον τολμά να αμφισβητήσει τα κυριαρχικά
μας δικαιώματα στην κίνησή μας. Κλέβουμε τη σειρά του άλλου που περιμένει
υπομονετικά να κάνει τη δουλειά του. Βρίζουμε παρά την άγνοια μας επί του
θέματος, τον υπάλληλο που μας εξυπηρετεί, γιατί δεν ταυτίζεται η άποψή του με
την δική μας. Στο Δημόσιο τομέα, του θυμίζουμε ότι εμείς τον πληρώνουμε κι ας
συμβαίνει τις περισσότερες φορές ο συναλλασσόμενος να μην έχει ποτέ πληρώσει τα
νόμιμα στο κράτος και να έχει κατακλέψει το σύμπαν, σε αντίθεση με τον Δημόσιο
υπάλληλο που έχει πληρώσει τους φόρους του στην πηγή, μέσα από τη μισθοδοσία
του. Εκεί όμως που γινόμαστε αδέκαστοι κριτές, είναι στις οικογενειακές μας
υποθέσεις. (Έχω ασχοληθεί με παλαιότερο άρθρο επ αυτού με τίτλο «Οι
δικτατορίσκοι» Αν θέλετε ρίξτε του μια ματιά.) Το σταυρό του μαρτυρίου σέρνουν
συνήθως οι γονείς. Παραμελημένοι από τα παιδιά τους αφού δεν τους επιτρέπουν
για κανένα λόγο συνύπαρξη μέσα στα πόδια τους. Εξαντλημένοι οικονομικά από
παροχές που δεν θα ακούσουν ούτε ένα ευχαριστώ και να βιώνουν ως άβουλα όντα
στις παρυφές της παντοκρατορίας των παιδιών τους. Στις προσωπικές μας σχέσεις
στέλνουμε στο πυρ το εξώτερο κάθε ανώτερο υμών. Θα παραμείνει όμως αυτός που η
αξία του ενδεχόμενα ωφελήσει κι εμάς τους ίδιους. Μόλις τελειώσουν οι σπουδές
μας, η φοιτητική ζωή και παντρευτούμε, κλεινόμαστε στο καβούκι μας. Μάθαμε
άλλωστε από προσωπικά μας βιώματα να μην εμπιστευόμαστε κανέναν. Η πόρτα του
σπιτιού μας έχει στενέψει και οι φίλοι δεν χωράνε πια. Μας φτάνουν αυτοί που
συναναστρεφόμαστε στη δουλειά. Κι εδώ όμως γελιόμαστε. Αυτοί δεν είναι φίλοι.
Αυτές είναι συμμαχίες που συνήφθεισαν για ν΄ αντιμετωπίσουμε τις λυκοφιλίες των
άλλων. Προσωπικά τριάντα χρόνια στο Δημόσιο ένοιωσα καλά στο πετσί μου το τι θα
πει φασισμός από τη συμπεριφορά συναδέλφων που ανήκαν δυστυχώς σε φατρίες που
εγώ δεν συμμάχησα ποτέ.
Μη σας
φαίνονται υπερβολικά όλα αυτά. Συμβαίνουν γύρω μας και ή τα προσπερνάμε
υπομονετικά ή η άγνοιά, μας κρύβει την αλήθεια και μας κάνει να προσπερνάμε το
κανάλι της Σκύλας και της Χάρυβδης, σαν να μη γνωρίζουμε τίποτα από
τέρατα. Ο φασισμός, όπως και η
Δημοκρατία, είναι τρόπος ζωής. Δεν είναι απλά μια πολιτική έκφραση. Το τι θα
πει φασισμός, βρέστε το εσείς. Εγώ θα σας πω με δυο λόγια τι θα πει Δημοκρατία.
Δήμος και κράτος. Και όπου Δήμος σημαίνει κόσμος πολύς. Ολοι αυτοί έχουν
δικαίωμα συμμετοχής, ίσο βέβαια με το δικό σου, αλλά συν υπάρχουν μαζί σου.
Όταν εσύ με τη συμπεριφορά σου, αποστρέφεις των ομματιών σου από τους γύρο σου,
όταν αμφισβητείς τις δικές τους απόψεις και δεν δίνεις δεκάρα τσακιστή για τα
δικαιώματά του, εγώ τότε, έχω κάθε δικαίωμα να σου πω «Συγνώμη φίλε αλλά ασκείς
φασισμό στον διπλανό σου»
Μαντζούρης
Κων/νος
27/3/2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου